İstanbul’un kıyısında ama şehrin kalabalığından fersah fersah uzakta bir yer hayal edin...
Denizle çevrili, zamanı yavaşlatan, tarihle doğanın iç içe geçtiği bir ada: Büyükada. Bir zamanlar Bizans sürgünlerinin sessiz durağı, sonra Levanten köşklerinin süslediği bir yazlık cenneti, bugün ise keşfetmekten asla bıkmayacağınız bir İstanbul kaçamağı.
Büyükada, her ziyaretçisine başka bir yüzünü gösterir. Kimi için sessiz bir bisiklet turu, kimi için martı sesleri arasında rakı-balık keyfi, kimi içinse Aya Yorgi’de tutulan bir dilektir bu ada. Ama hepsi için ortak bir şey vardır: Büyükada’da geçen bir gün, geride unutulmaz anılar bırakır.
Bu rehberde, adanın tarihinden ulaşım ipuçlarına, görülmesi gereken duraklardan en leziz sofralara kadar her ayrıntıyı bulacaksınız. Büyükada’yı sadece gezmeye değil, yaşamaya hazırsanız, başlayalım.
Büyükada’ya Nasıl Gidilir?
Büyükada’ya ulaşmak oldukça kolay. İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakalarındaki birçok noktadan Adalar’a vapur ve motor seferleri düzenleniyor. Şehir Hatları, Mavi Marmara ve Turyol gibi deniz taşımacılığı firmalarıyla Kabataş, Eminönü, Kadıköy, Bostancı, Kartal ve Maltepe iskelelerinden Büyükada’ya doğrudan ulaşım sağlanabiliyor.
Bostancı’dan kalkan motorlar genellikle en hızlısıdır ve yaklaşık 30–35 dakika içinde adaya varılır. Kadıköy ve Kabataş’tan ise seferler daha uzun sürse de, Boğaz ve Adalar manzarası eşliğinde keyifli bir yolculuk sunar. Ayrıca yaz aylarında deniz taksi ve özel tekne kiralama seçenekleri de mevcut.
Tarihte Büyükada
Büyükada, Bizans döneminde özellikle sürgünler ve manastır yaşamı ile ön plana çıkmıştır. Antik dönemlerde Prinkipo olarak bilinen ada, özellikle dini yapılar ve manastırlarla doluydu. İstanbul’un fethinden sonra uzun süre sakin kalan ada, Tanzimat Dönemi ile birlikte yeniden cazibe merkezi haline geldi. Rum, Ermeni, Levanten ve Türk ailelerin birlikte yaşadığı, çok kültürlü bir doku oluştu. Bugün adada bu kültürel mirasın izlerini mimaride, mutfakta ve günlük yaşamda görmek mümkündür.
Gezilecek Yerler ve Tarihi Duraklar
Aya Yorgi Kilisesi ve Tepesi: Adanın en yüksek noktasında yer alan Aya Yorgi, panoramik manzarasıyla unutulmaz bir deneyim sunar. Kiliseye ulaşmak için Lunapark meydanından başlayan yaklaşık 20-25 dakikalık dik bir yürüyüş yapmak gerekir.
Büyükada Rum Yetimhanesi: Avrupa’nın en büyük ahşap yapısı olan bu bina, mimarisiyle dikkat çeker. Her ne kadar yıllardır kapalı olsa da, dışarıdan bile büyüleyici bir manzara sunar.
Reşat Nuri Güntekin Evi: Çalıkuşu’nun yazarı Reşat Nuri Güntekin’in bir dönem yaşadığı bu ev, edebiyat meraklıları için uğranması gereken bir duraktır.
Adalar Müzesi: Adaların tarihi, kültürü, sosyal yapısı ve doğası hakkında detaylı bilgi veren bu müze, hem görsel hem de yazılı içeriklerle oldukça zengindir.
Agasi Efendi Köşkü: Nizam Mahallesi’nde bulunan bu köşk, hem mimarisi hem de tarihsel önemiyle ilgi çekicidir. Birçok önemli şahsiyet bu köşkte yaşamıştır.
İsatepe Manastırı: 6 Ağustos’ta gerçekleşen Üzüm Bayramı sırasında burada ayin düzenlenir. Dini ve kültürel açıdan özel bir yerdir.
Yeme-İçme Mekanları
Prinkipo Meyhanesi (Fıstık Ahmet): Adalıların uğrak noktası. Taze mezeleri ve balıkları ile tanınır. Deniz kenarında gün batımı eşliğinde keyifli bir akşam yemeği için idealdir.
Sinek Cafe: İki kardeşin işlettiği, ev yapımı reçelleri ve kahvaltıları ile ünlü sevimli bir kafe. Sessiz bahçesi ve samimi atmosferiyle dikkat çeker.
Akasya Restoran: Girit mutfağından esinlenen mezeleri, taş fırında pişen balıkları ve nostaljik atmosferiyle öne çıkar.
Secret Garden (Bahçede Pizza): Adanın gizli bahçelerinden birinde konumlanmış. Taş fırın pizzaları ve vejetaryen dostu menüsüyle ilgi çekici.
Splendid Palace Hotel – Splendid’O: Gün boyu açık olan bu şık pastane ve lounge bar, tatlı severler için vazgeçilmez. Özellikle profiterol, cheesecake ve dondurmaları çok beğeniliyor.
Büyükada Pastanesi: Tatlı ve tuzlularıyla meşhur. Özellikle sakızlı lokumlu böreği denemeye değer.
Yalovalı Kardeşler Şarküteri: Sandviçleri, sıcak kroketleri ve mortadellalı seçenekleriyle vapur öncesi uğranması gereken duraklardan biri.
Plajlar ve Deniz Keyfi
Elio Sedef Beach: Adaya bağlı Sedef Adası’nda yer alıyor. Konfor, servis kalitesi ve manzarasıyla oldukça lüks bir plaj deneyimi sunuyor.
Nakibey Plajı: Aileler ve çocuklar için uygun. Denizi sığ ve temiz. Giriş ücretlidir.
Yörükali Plajı: Daha geniş alanı, restoranı ve aktiviteleriyle popülerdir.
Halik Koyu: Piknik yapmak isteyenler için güzel bir koy. Doğayla iç içe sessiz bir alternatif sunar.
Bisiklet ve Yürüyüş Rotaları
Adanın motorlu taşıtlara kapalı olması sebebiyle bisiklet, elektrikli araçlar veya yürüyüşle ulaşım sağlanıyor. Büyük Tur (yaklaşık 12 km) ve Küçük Tur (yaklaşık 6.5 km) olarak iki ana bisiklet rotası vardır. Büyük Tur Aya Yorgi’ye kadar uzanır, Küçük Tur ise sahil boyunca dolaşır.
Yürüyüş severler için Maden ve Nizam mahalleleri arasında uzanan köşk rotaları ya da Dilburnu Tabiat Parkı yürüyüşleri önerilir.
Gün Batımı Noktaları
Eskibağ: Mezeleri ve rakı servisiyle olduğu kadar, gün batımında sunduğu manzarayla da etkileyici.
Aya Yorgi Tepesi: Zirveden tüm İstanbul ve Marmara Denizi’ni görebilirsiniz. Özellikle akşam saatlerinde etkileyici bir görüntü sunar.
Splendid Palace Hotel Bahçesi: Bahçede oturup tatlı eşliğinde gün batımını izlemek klasik bir ada keyfidir.
Alışveriş ve Hediyelikler
MôA Shop: Ada temalı tasarımlar, hediyelik eşyalar ve ev aksesuarları bulabileceğiniz şık bir butik. Online mağazası da mevcut.
Ada Çarşısı: İskelenin hemen yakınında yer alır. Magnet, takı, sabun, lavanta kesesi gibi birçok ürünü burada bulabilirsiniz.
Konaklama Alternatifleri
Splendid Palace Hotel: Tarihi binası, havuzu ve restoranı ile öne çıkar. Özellikle beş çayı ve brunch hizmeti çok seviliyor.
Triada Hotel: Tarihi bir köşk ve küçük evlerden oluşan butik otel. Konforlu odaları ve nostaljik atmosferiyle dikkat çekiyor.
Princes’ Palace Resort: Modern konfor ve ada ruhunu birleştiren yeni nesil bir konaklama alternatifi.
Büyükada Loc’ada: Deniz manzaralı, huzurlu ve samimi. Özellikle çiftler ve yalnız kalmak isteyenler için ideal.
Festival ve Etkinlikler
Üzüm Bayramı (6 Ağustos): İsatepe Manastırı’nda yılın ilk üzümlerinin dualarla kutsandığı Ortodoks ayini.
Adalar Kültür Festivali: Yaz boyunca gerçekleşen konserler, tiyatro gösterileri, çocuk atölyeleri ve edebiyat etkinlikleri.
Bisiklet Turları ve Koşu Yarışları: Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında düzenlenen doğa odaklı aktiviteler oldukça ilgi görür.
Son Notlar..
Büyükada, sadece günübirlik bir kaçış noktası değil, aynı zamanda tarihi, kültürü, lezzeti ve doğasıyla İstanbul’un kalbinde apayrı bir dünya. Sessiz sokakları, martı çığlıkları, bisiklet zilleri ve iğde kokuları arasında geçen bir gün, ruhunuza iyi gelecek. Dönüş yolunda, vapurda denizi izlerken bu güzel adaya en kısa zamanda yeniden dönmek isteyeceksiniz.
