Tatlıların narin parfümü mü, yoksa baharatlı yemeklerin derin aroması mı? Cevap: kakule. Ancak konu bu eşsiz baharat olduğunda işler düşündüğünüzden daha karmaşık. Çünkü kakule yalnızca yeşil değil; siyah, beyaz hatta kırmızı türleriyle mutfakta farklı rollere bürünüyor. Peki bu çeşitler arasındaki farklar ne ve hangisi hangi tarifte kullanılmalı?
Yeşil Kakule: Tatlı Tariflerin Aromatik Kraliçesi
Yeşil kakule, kokusuyla adeta çocukluğunuzun sütlü tatlılarını anımsatır. Taze, narin ve limonsu notalara sahip olan bu çeşidi, sütlü tatlılardan kek hamurlarına kadar geniş bir yelpazede kullanabilirsiniz. Birkaç yeşil kakule tanesi, kaynamakta olan sütün içine atıldığında, lezzeti bambaşka bir boyuta taşır.
Chef Cynthia Shanmugalingam’in favori tarifi olan Sri Lanka kökenli “watalappan” adlı hindistan cevizli karamel tatlısı da, yeşil kakuleyle hayat bulur. Aynı zamanda pilavlarda, biryanilerde, hatta tavuklu marine tariflerinde bile etkileyici sonuçlar verir.
Siyah Kakule: Et Yemeklerine Dumanlı Derinlik
Siyah (veya kahverengi) kakule, yeşil kakulenin aromatik tazeliğinden çok farklı bir profile sahiptir. Yoğun, isli ve topraksı tadı sayesinde özellikle etli yemeklerde kendini gösterir. Kuzulu pilavlar, yakhni gibi et suları, hatta garam masala karışımları için ideal bir temel oluşturur.
Yazar ve mutfak uzmanı Roopa Gulati, siyah kakulenin “bir yemeğe sağlam bir omurga verdiğini” söylüyor. Ancak dikkat: bu baharat öyle baskın ki, tatlı tariflerde fazla ileri gidebilir. Yine de, hurma gibi güçlü karakterli malzemelerle eşleştiğinde sürpriz tatlılarda da yer bulabilir.
Beyaz ve Kırmızı Kakule: Nadir Ama İlginç Seçenekler
Beyaz kakule, aslında beyazlatılmış yeşil kakule taneleridir ve daha yumuşak bir tada sahiptir. Hafifliğiyle yine tatlılarda, özellikle kremalı tariflerde tercih edilir.
Kırmızı kakule ise Çin ve Asya mutfağında daha sık rastlanan bir türdür. Tadı siyah kakuleye yakın olmakla birlikte Hindistan mutfağında sık kullanılmaz. Yine de, acil durumlar için kahverengi kakule yerine geçebilir.
Tohum mu, Öğütülmüş mü? Hangisini Ne Zaman Kullanmalı?
Bütün kakule taneleri, içlerindeki aromayı daha uzun süre korur. Bu nedenle sütlü tatlılarda ya da yavaş pişen tariflerde tercih edilir. Daha yoğun bir aroma istiyorsanız, pişirmeden önce taneleri hafifçe ezip sıcak yağın içine atın. Bu işlemle uçucu yağlar serbest kalır ve yemeğe anında lezzet katar.
Öğütülmüş kakule ise özellikle kek tariflerinde işe yarar. Ancak taneleri öğütmek zordur. Gulati’nin tavsiyesi: havanda döverken bir tutam toz şeker ekleyin. Şeker aşındırıcı etki yaparak işlemi kolaylaştırır. Unutmayın, öğütüldükten sonra kakule hızla aromasını kaybeder; bu yüzden taze öğütüp hemen kullanın.
Tatlı mı Tuzlu mu? Kakule Doğru Kullanıldığında Her İki Dünya İçin de Büyüleyici
Yeşil kakuleyle bademli kekler, pirinç pudingleri ya da Hindistan cevizi aromalı tatlılar hazırlarken; siyah kakuleyle bol baharatlı et yemekleri, sulu yahni tarifleri ya da klasik Hint mutfağının demirbaşları arasında dolaşabilirsiniz.
Bu minik taneler, dünyadaki en eski baharatlardan biri olmanın hakkını fazlasıyla veriyor. Doğru türü, doğru tarifle eşleştirmek ise mutfaktaki en keyifli oyunlardan biri.
